ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η παιδαγωγική Ομάδα σελ 3
Προλογικό σημείωμα 4
Πρόλογος 5
Εισαγωγή 6
Λίγα λόγια για το μοναχισμό 7
ΔΑΜΑΝΡΙ
Γενικά 8
Ιστορικά 9
Σημερινή κατάσταση 13
Ο ναός 15
Εικόνες 17
Περιγραφή τοιχογραφιών 21
Γηροκομείο 24
Συνέντευξη με τον ηγούμενο της μονής 25
Εξωκλήσι Παναγίας, Παλιομονάστηρα 27
Ο Αη Γιώργης ο Μελαντάς 29
Δημοτικό τραγούδι για τον Αη Γιώργη 34
Αρχιστρατήγου Μιχαήλ (Τραπυργιά) 38
Επισκοπή Στρογγύλης 42
Το Mοναστηράκι 44
Η επίσκεψη μας στα Μετέωρα 46
Βιβλιογραφία 48

Τα μέλη της παιδαγωγικής ομάδας:

Αλβανού Ευστρατία
Βάσσου Αικατερίνη
Βενετής Ιωάννης
Βρύσαλη Μαρία
Γανωτή Ηλέκτρα
Γιαναρέλλη Χαρίκλεια
Δαλβαδάνη Ευανθία
Διακόπουλος Άγγελος
Διακορώνα Αικατερίνη
Ζούρου Ευστρατία
Καλαθάς Γεώργιος
Κανδηλανάπτη Μαρία
Κουτρή Γεωργία
Κρικλάνη Αδαμαντία
ΛόκοςΔημήτριος
Μάρκου Απόστολος
Μιμή Μαρία
Μπολγούρα Στυλιανή
Μυστιγνιώτη Ελένη
Παντατζή Παναγιώτα
Πατατούκου Αφροδίτη
Πατσατζής Δημήτριος
Ρουμελιώτης Αντώνιος
Σάκκη Γεωργία
Στασινοπούλου Μαρία
Στεφανή Μαρία
Συκάς Ανδρέας
Φούλας Άγγελος

Υπεύθυνοι καθηγητές: Μάρκου Δημήτρης, μαθηματικός
Σαλταμάρα Βάσω, φιλόλογος

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Το Λύκειό μας συνεχίζοντας να προσφέρει στην τοπική κοινωνία, αλλά και ευρύτερα, τα αποτελέσματα των εργασιών των παιδαγωγικών ομάδων των σχολικών δραστηριοτήτων του κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα, αποφάσισε να εκδώσει την εργασία αυτή, που αφορά μια πτυχή του ανθρωποκεντρικού περιβάλλοντος της περιοχής μας.
"Η μοναστική ζωή στον Πολιχνίτο" είναι το πέμπτο βιβλιαράκι που εκδίδει το Λύκειό μας τα τελευταία χρόνια. Έχουν προηγηθεί "Οι ρίζες: Η ιστορία της Μέσης Εκπαίδευσης στον Πολιχνίτο μέσα από τα αρχεία του σχολείου", "Ένας υπέροχος φίλος: ο Κόλπος Καλλονής", "Εκφράσεις ζωής και πολιτισμού" και "Η βιομηχανική Βρίσα του 20ου αιώνα".
Στη βιβλιοθήκη του Λυκείου μας φυσικά υπάρχει πλήθος ανέκδοτων εργασιών σε διάφορα θέματα διότι δεν είναι εύκολη πάντα η εξεύρεση χρηματοδότησης για την έκδοση. Ευτυχώς όμως φυσικά πρόσωπα, απόφοιτοι του Λυκείου μας, αλλά και φορείς έχουν αγκαλιάσει τις προσπάθειες των δασκάλων αλλά και των μαθητών του σχολείου και για τούτο έγινε κατορθωτή η έκδοση όλων αυτών των τευχών.
Το τεύχος αυτό γίνεται κατορθωτό να εκτυπωθεί χάρη ……..
τους οποίους και ευχαριστούμε ολόθερμα.
Τέλος ως διευθυντής του σχολείου εκφράζω τα θερμά συγχαρητήρια του σχολείου μας στους μαθητές και τους καθηγητές της ομάδας για την εξαιρετική δουλειά που έκαναν.
Νικέλλης Στρατής, χημικός
Διευθυντής

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Στα πλαίσια του προγράμματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης αποφασίσαμε ν' ασχοληθούμε με τη μοναστική ζωή στο Δήμο Πολιχνίτου. Αφορμή για την επιλογή του θέματος αυτού μας έδωσε η προσπάθεια που γίνεται τα τελευταία χρόνια για την επαναλειτουργία της ιεράς μονής του Δαμανδρίου και η θέρμη με την οποία αγκάλιασαν οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Δήμου μας την προσπάθεια αυτή. Αυτό αποτελεί απόδειξη ότι αφενός στους δύσκολους καιρούς που ζούμε ο άνθρωπος έχει την ανάγκη να επικοινωνήσει με το θείο και να βρει τη γαλήνη της ψυχής του και αφετέρου ότι η τοπική κοινωνία ενδιαφέρεται για την πολιτιστική κληρονομιά, την παράδοση και τα μνημεία της, τα οποία θέλει να προστατεύει.
Αφού έγινε η επιλογή του θέματος προχωρήσαμε στην κατάρτιση των ομάδων και στον καταμερισμό των εργασιών. Κάθε ομάδα ασχολήθηκε με συγκεκριμένη ενότητα του θέματος, συγκέντρωσε πληροφορίες και κατέγραψε τα σημαντικότερα στοιχεία που αφορούσαν την ιστορική πορεία των ναών, την εικονογράφησή τους, τα θαύματά τους και τις παραδόσεις τις σχετικές με τους Αγίους. Συλλέξαμε πληροφορίες σχετικές με τις πολιτιστικές δραστηριότητες που γινόταν στην περιοχή μας στο παρελθόν αλλά και σήμερα και σχετίζονται με τους ναούς αυτούς, γιατί πιστεύουμε ότι οι παραδόσεις μας δεν πρέπει να ξεχνιούνται αλλά να τονώνονται αφού αποτελούν στοιχεία της ταυτότητάς μας.
Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν με τρεις βασικά τρόπους:
1. Συνεντεύξεις από ηλικιωμένους κατοίκους της περιοχής μας, ιερωμένους και άλλους ειδικούς.
2. Βιβλιογραφική έρευνα
3. Επιτόπιες επισκέψεις σε όλους τους τόπους

Τις πληροφορίες μας αυτές τις καταγράψαμε, τις εμπλουτίσαμε με φωτογραφίες και τις παρουσιάζουμε στο μικρό αυτό τεύχος, πιστεύοντας ότι συμβάλλουμε στον εμπλουτισμό της βιβλιογραφίας της σχετικής με τον τόπο μας.

Η Περιβαλλοντική Ομάδα του Λυκείου Πολιχνίτου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Αν φορέσεις τα αθλητικά σου παπούτσια και αρχίσεις να περιδιαβαίνεις την περιοχή μας με μάτι ερευνητικό, δε θα προλαβαίνεις τι να πρωτοκοιττάξεις. Η πληθώρα των φυτών θα σε προκαλεί να μετατραπείς σε βοτανολόγο ενώ η ποικιλία των πετρωμάτων θα σε θέλει γεωλόγο.
Ανάμεσα σ' αυτά το μάτι σου θα το τραβήξουν όμως και πληθώρα από απομεινάρια ανθρώπινης δραστηριότητας και ζωής. Αλλού χαλάσματα, αλλού κεραμικά, αλλού πηγάδια και βρύσες. Μια περιοχή γεμάτη οπτασίες ανθρώπων, που δούλευαν, γλεντούσαν, ζούσαν. Μια περιοχή που τελικά διαμορφώθηκε και εκφράστηκε μέσα απ' τον Πολυχνίτο. ( με υψιλον)
Πολλά απ' τα απομεινάρια αυτά είναι στενά συνδεδεμένα με παραδόσεις και θρύλους, που έχουν να κάνουν με μια έκφραση της ανθρώπινης ζωής, τη θρησκευτικότητά του και ιδιαίτερα με τη μια πτυχή της, το μοναχισμό.
Σ' όλη την έκταση της περιοχής μας απ' τα Τσίχια και την Τραπεριά μέχρι το Δαμάνδρι, σύμφωνα με τις παραδόσεις, άνθρωποι που ένιωθαν την ανάγκη να απομονωθούν, να προσευχηθούν, να αναταχθούν πνευματικά ίδρυσαν μεγαλύτερα ή μικρότερα μοναστήρια. Είτε πρόκειται για τα Παλιομονάστηρα είτε για το Μοναστηράκι, παντού ακόμα εξακολουθεί να αναβλύζει μια ιερότητα του χώρου είτε μέσα από ένα ανακαινισμένο εκκλησάκι είτε ακόμα και από δυο εικονίσματα και ένα καντηλάκι σε μια μικρή ετοιμόρροπη κόγχη παλιού ναού.
Αυτές τις παραδόσεις και αυτούς τους χώρους επιχειρήσαμε να καταγράψουμε. Να μη σβηστούν, να μη χαθούν, να μην απογυμνωθεί η περιοχή μας απ' το παρελθόν της, απ' τις ρίζες της.