Από τον Μεγάλο Αδελφό … στις χλιδάτες νοικοκυρές

Δέκα περίπου χρόνια πριν. Στη χώρα μας προβάλλεται για πρώτη φορά ένα νέο είδος εκπομπών, τα πλέον πασίγνωστα “ριάλιτι”, το οποίο στη γλώσσα μας σημαίνει “πραγματικότητα”. Το πρώτο ριάλιτι που κάνει πρεμιέρα τότε, λέγεται “Big Brother”(Μεγάλος Αδερφός). Είκοσι περίπου άτομα κάθε ηλικίας, εκτός από ανηλίκους φυσικά, καλούνται να ζήσουν κάτω από την ίδια στέγη για τρεις μήνες. Κάθε εβδομάδα το κοινό ψηφίζει για το ποιός θα μείνει ή το ποιός θα φύγει από το λεγόμενο “σπίτι” του Μεγάλου Αδερφού. Έτσι  αυτός που παραμένει στο παιχνίδι και ουσιαστικά είναι ο πιο αγαπητός στο κοινό, κερδίζει το έπαθλο, ένα τεράστιο χρηματικό ποσό.Το δέλεαρ του παιχνιδιού ήταν μεγάλο, οι απαιτήσεις από τους συμμετέχοντες ελάχιστες και οποιοσδήποτε μπορούσε να πάρει μέρος. Ήταν δηλαδή απλοί, καθημερινοί άνθρωποι, που θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι φίλοι μας, συγγενείς, γείτονες ή συνάδελφοι και αυτό ήταν τελικά που κέρδισε το κοινό. Το “Big Brother” έγινε  αγαπημένη συνήθεια. Ο κόσμος λάτρευε να παρακολουθεί όσα γίνονταν στο σπίτι, από τις συζητήσεις έως τους τσακωμούς και τα ειδύλλια. Ίσως και η άμεση συμμετοχή των τηλεθεατών, καθώς οι ίδιοι αποφάσιζαν ποιος θα αποχωρήσει, έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να στραφεί το ενδιαφέρον τους σε τέτοιου είδους τηλεοπτικά προϊόντα.

Μετά απ' αυτό καθιερώθηκαν και επισήμως τα ριάλιτι σχεδόν σε όλους  τους τηλεοπτικούς σταθμούς. Το μόνο που άλλαξε ήταν το πλαίσιο, η ουσία παρέμεινε η ίδια. Τώρα δεν αρκούσε απλώς να θέλει κανείς να είναι σε ένα σπίτι αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο για τρεις μήνες και το τηλεοπτικό κοινό να είναι μάρτυρας των περιπετειών του, αλλά συνοδευόταν και από κάτι άλλο. Για παράδειγμα αν επιθυμούσε κάποιος να ακολουθήσει το επάγγελμα του τραγουδιστή, του αγρότη ή και ακόμα να αποδείξει ότι μπορεί να επιβιώσει σε μια ζούγκλα τρώγοντας κατσαρίδες, θα συμμετείχε στο αντίστοιχο “ριάλιτι”. Το τηλεοπτικό κοινό ήταν πάλι αυτό που επέλεγε μέσα από τις δοκιμασίες των παικτών, τον νικητή.

Η κατάσταση συνέχισε έτσι για μερικά χρόνια, με τα “ριάλιτι” να καταλαμβάνουν λίγες αλλά εκλεκτές θέσεις στο πρόγραμμα των τηλεοπτικών καναλιών, με αποκορύφωμα τα τελευταία χρόνια όπου καταιγιζόμαστε από  τέτοια προϊόντα υποκουλτούρας. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν φτάσει σε σημείο παρακμής. Οι ελάχιστες ποιοτικές παραγωγές  έχουν αντικατασταθεί από διάφορα “ριάλιτι” που “βοηθούν” στο να ακολουθήσει κάποιος το επάγγελμα του μάγειρα ή στο να στεφθεί ως το καλύτερο μοντέλο της χώρας, ή ακόμη στο να ψάξουν οι πεθερές, νύφες για τους γιους τους ή οι αγρότες σύζυγο κ.τ.λ. Η συνεχής προβολή των εκπομπών αυτών, κατάληξε να μετατραπεί από αγαπημένη συνήθεια σε βαρετή και ανούσια “ρουτίνα”. Οι παίκτες καθώς φαίνεται γνωρίζουν πολύ καλά το παιχνίδι και όντας καθοδηγούμενοι από άλλους, προβάλουν μια ψεύτικη εικόνα. Πλέον, βασικά συστατικά για να πετύχουν τέτοιου είδους προϊόντα είναι οι υπαινιγμοί, οι τσακωμοί και τα ειδύλλια ανάμεσα στους συμμετέχοντες.

Έχοντας φτάσει σ' αυτό το  σημείο, με “ριάλιτι” που ξεφυτρώνουν από παντού, αναρωτιέμαι μήπως θα έπρεπε εμείς ως τηλεθεατές να καθορίζουμε το τι θα προβάλλεται. Μήπως δείχνοντας καθαρά την προτίμησή μας σε πιο ποιοτικά προγράμματα και απορρίπτοντας άλλα, καταφέρουμε να πετύχουμε τον περιορισμό τους ή ακόμη και την εξαφάνισή τους από την ελληνική τηλεόραση.


Marina Kal 

συνεχίζεται